Kanser rehabilitasyonunda Türk hekimlerden tarihi buluş

PAYLAŞ
Kanser rehabilitasyonunda Türk hekimlerden tarihi buluş
  • 0
  • 0
  • 6 dakika da oku
  • +
  • -
Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Araştırma Merkezi KUTTAM Kıdemli Analisti ve Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Abonesi Prof. Dr. Devrim Gözüaçık ve takımı, daha evvel doku gelişim ve onarımı ile ilgili bir molekül olarak belirlenen CT-1’in, kanserde de ehemmiyetli bir rol oynadığını keşfetti. Prof. Gözüaçık, kanser hücrelerinin CT-1’i etraf dokularla irtibat kurmak için kullandığını ve bu molekül sayesinde urun yaydığı sinyallerin, sıhhatli hücreleri “kansere hizmet etmek üzere köleleştirdiğini” gösterdi. “Köleleştirici” tesirin, 2016 senesinde Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’ne de mevzu olan otofajiye başka bir deyişle hücrelerin kendi kendini hazmetmesine bağlı olduğunu ispatladı. Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #1 Dünyada ilk kez bilimsel olarak ortaya konan bu keşifle alakalı ayrıntıları ilk defa anlatan Prof. Dr. Gözüaçık, çalışma neticelerinin devrim kalitesinde olduğunu kaydoldu. Prof. Dr. Gözüaçık, deneysel sistemler ve reel hasta dokularında da çalışarak elde ettikleri bu bulgunun ileride, meme kanseri başta olmak üzere bazı kanser cinslerinde teşhis ve rehabilitasyon açısından pek çok ezberi değiştirebileceğini kaydoldu. Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #2 Bu keşif sayesinde bazı kanser cinslerinde hastalığın nasıl seyredeceği ile alakalı daha tanı safhasında ehemmiyetli ipuçları elde etkenin de olası olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Gözüaçık, “Kanser mevzusunda yeni konseptler var. Bunlardan bir tanesi, kanserin reelinde sadece bozulmuş hücrelerden oluşmadığı. Etraf dokuların da kanserin yaradılış, gelişim, yayılımı ile ilaç mukavemetine katkı sağladığı mevzusunda bilgiler var. Biz buna ‘ur mikro etrafı’ diyoruz. Biz, kanser hücreleriyle ur mikro etrafı arasında nasıl bir irtibat var, bununla alakalı çalışmalarımıza 8-10 sene evvel başlamıştık. Ur hücrelerinden acaba nasıl iletiler iletiliyor ki mikro etrafı da değişiyor ve kanseri destekleyici hale geliyor? Sanki ur, etraftaki klasik hücreleri kendisine köle ediyor, onların kendisine hizmet etmesini sağlıyor. Geniş gen taramaları yaptık, bunları test ettik, salgılanan proteinleri keşfettik. Bunlardan özellikle bir tanesine yoğunlaştık; bu proteinin CT-1 kanserle iletişimi daha evvelden öğrenilmiyordu. Daha çok kalp, böbrek hastalıklarındaki tesirleri öğreniliyordu. Biz gördük ki bu protein sadece meme kanseri hücrelerinden değil, genel bir hayli başka cins kanser hücrelerinden de salgılanıyor” dedi. Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #3 Bilim dünyasının kanserle ilişkisini henüz keşfetmediği Cardiotrophin-1 CT-1 isimli proteinin, ur hücreleri tarafından ‘klasik hücrelerle irtibat kurmak emeliyle’ kullanıldığını, kanserli hücrelerin CT-1 aracıyla sıhhatli dokuların ana personellerinden olan fibroblastlar üzerindeki ‘özel antenlere’ bağlandığını ve bu sayede klasik dokuları da kendi hizmetine aldığını belirten Prof. Dr. Gözüaçık, “CT-1 etmeninin kanserle ilişkisi öğrenilmiyordu. Biz, kanserle iletişimini gösteren ilk çalışmayı yapmış olduk. Dünya çapında ilk ve lider neticeler bunlar. Bu etkenin hem kanserle alakası hem kanserin dağılması, yakın ve uzak etrafa metastazı ile alakasını da ilk kez ortaya çıkardık. Üstelik bunu, reel hasta dokularında gösterdik. Bu çalışmanın ileride kanserle alakalı paradigmaları değiştirebilecek ehemmiyeti olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #4 Takım içerisinde cerrahların da yer aldığını belirten Prof. Dr. Devrim Gözüaçık, bu bulgunun, bir hastada kanserin nasıl seyredeceği ile alakalı ön bilgi verebileceğini de kaydolarak laflarını şöyle noktaladı: “CT-1’in urla etkileşiminin, özellikle meme kanserinin doku içine dağılması ve uzak metastazlar yapması için ehemmiyetli olduğunu gördük. Başta Doç. Dr Ece Dilege olmak üzere cerrah dostlarımızla beraber etik heyet onayları da alınarak hasta dokularında çalıştık. CT-1 etkeni yüksek olan hastaların lenf düğümü metastazlarının çok daha yüksek olduğunu tespit ettik. Urlarının da daha kızgın, rehabilitasyonu daha güç olabileceğine, yayılımın daha fazla olduğuna işaret ediyor neticeler. Misalin CT-1’i yüksek olan ve düşük olan meme kanserlerinde yayılım açısından değişiklikler olabilir. Öte yandan kanser hücrelerine özgü bir çoğalış olduğu için, kanserin ön tanısı ile alakalı da bilgi verebilir. Misalin gelecekte, hastaların kanında CT-1 etmeninin yüksekliği, kanser tanısı için kullanılabilir. Biz ayrıca rehabilitasyon açısından da deneysel olarak çalışmalar yaptık. CT-1’i bloke eden antikorlar kullandık ve bunların hücresel seviyede kanserin yayılımını ve dokulara girişini etkilediğini gösterdik. Başka Bir Deyişle ileride buradan bir rehabilitasyon fırsatı da çıkabilir. Öte yandan tanı ve rehabilitasyon ile bir arada düşündüğümüzde, son yarıyılda yapılan çalışmalara göre, kanser dokusu dışında kanser mikro etrafı da tanı ve rehabilitasyon için ümit veriyor. Başka Bir Deyişle sadece kanser hücrelerini amaçlayarak değil, etraf dokuyu da amaçlayarak kanser rehabilitasyonu için farklı yaklaşımlar geliştirilebilir” Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #5 Prof. Devrim Gözüaçık, çalışmada temel bilimsel araştırmalar ve özgün buluşlardan yola çıkıldığını vurgulayıp temel bilimin, bilimsel ve teknolojik AR-GE için ehemmiyetinin altını da çizerek dünya çapındaki bu buluşların Türkiye’nin beyin eforu, insan kaynağı ve laboratuvar olanakları sayesinde reelleştirildiğini kaydoldu. Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #6 Çalışmanın baş analistlerinden Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Yunus Akkoç ise bu yeni bulgunun meme kanserinde yeni bir sınıflama getirebileceğini vurgulayarak “Meme kanseri dışındaki kanserlerde de bu buluşumuzu test ettik ve değişik birkaç bazı kanserde, bunun yeniden ehemmiyetli bir molekül olduğunu gördük. Ama meme kanseri özelinde şunu vurgulamak istiyorum, rehabilitasyon ya da muayenehaneye nasıl yansıyabilir bu buluş derseniz, genelde kanser hastaları rehabilitasyon alırlarken muhtelif alt sınıflar altında değerlendiriliyor. Biz bu bulduğumuz molekülle, yeni bir alt sınıf oluşturmuş olabiliriz ve bu alt sınıfa müteveccih hastaları taradığımızda, onlara vereceğimiz rehabilitasyon da yeniden CT-1 özelinde olabilir” dedi. Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #7 Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #8 Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #9 Kanser tedavisinde Türk doktorlardan tarihi buluş #10